معرفی 7 نشانه وجود استرس در بدن و درمان خانگی آن

بی شک شما هم در طول زندگی در فضایی پرتنش و استرس‌ زا مانند تنش‌های کاری، مشکلات مالی، درگیری‌های خانوادگی و … قرار گرفته‌اید. متاسفانه امروزه رقابت بر سر اولین بودن و داشتن بهترین‌ها، سبب شده است که استرس و اضطراب جزء جدایی‌ناپذیر زندگی بشر باشد. ترشح طبیعی هورمون استرس یا همان کورتیزول در بدن انسان کاملا طبیعی است، اما استرس‌های طولانی‌مدت باعث بروز مشکلات بسیاری در بدن می‌شود. اغلب افراد تنها بروز هیجانات خلقی و بی‌قراری در بدن را از علائم استرس می‌دانند، اما در واقع ترشح بی‌رویه این هورمون نشانه‌های دیگری نیز دارد. حال در ادامه این مقاله با 7 علامت استرس و درمان خانگی آن آشنا شوید.

7 علامت استرس در بدن

در ادامه با 7 علامتی که به شما نشان می‌دهند دچار استرس هستید، آشنا شوید:

1- بی‌خوابی و کاهش انرژی

یکی ازنشانه‌های استرس در بدن، بی‌خوابی و ناتوانی در به خواب رفتن است. طبق مطالعات پزشکی، استرس بالا در برخی افراد باعث ایجاد بیش‌فعالی یا هوشیاری بیش از حد (hyperarousal) می‌شود که معمولا به هنگام وقوع حادثه رخ می‌دهد. در چنین حالتی تعادل بین خواب و بیداری از بین رفته و فرد دچار بی‌خوابی و یا اختلالات خواب مانند بیدار شدن زودهنگام از خواب، بی‌قراری، عدم آرامش و دیدن رویاهای عجیب‌وغریب در خواب نیز شود.

2- سردرد

بر اساس تحقیقات سردرد یک علامت استرس محسوب می‌شود و می‌تواند محرک انواع سردردها از جمله میگرن باشد. سردرد ناشی از استرس که به نام سردرد تنشی (tension headache) نیز شناخته می‌شود، با درد، سفت شدن و یا فشار مداوم در نواحی پیشانی، شقیقه‌ها و پشت سر همراه است. همچنین ممکن است در برخی افراد درد و حساسیت در عضلات گردن، شانه‌ها و حتی کمی درد در پوست سر ایجاد کند. 

اگرچه عواملی دیگری نظیر مصرف الکل، کم‌خوابی، کم‌خونی و کم‌آبی بدن می‌تواند سبب بروز این مشکل شود، اما استرس دومین عامل شایع سردرد شناخته شده است. یک ماساژ ساده سر می‌تواند راه‌حل مناسبی برای تسکین سردردهای تنشی باشد، اما بهتر است بدانید که ماساژ علت اصلی سردرد را برطرف نکرده و باید برای درمان استرس اقدام کنید. توجه داشته باشید به هنگام مواجه شدن با سردردهای ناگهانی که با دوبینی یا تب همراه است، از درمان خودسرانه پرهیز کرده و هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.

3- مشکلات گوارشی

بسیاری از افراد تصور می‌کنند که علامت استرس در بدن با سردرد و نوسانات خلقی ظاهر می‌شود. اما تحقیقات علمی نشان می‌دهد که ترشح هورمون استرس در مغز تاثیر مستقیم بر روی سیستم گوارش دارد. استرس می‌تواند باعث افزایش اسید معده شود، بنابراین مشکلات گوارشی مانند درد و سوزش معده، حالت تهوع و نفخ ایجاد می‌کند. همچنین استرس‌های شدید و طولانی‌مدت سبب اسهال، یبوست، زخم معده و بیماری التهاب روده‌ای می‌شود. استرس می‌تواند مشکلات گوارشی در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) یا بیماری التهابی روده (IBD) را تشدید کند.

4- افزایش فشارخون

افزایش فشارخون نیز یک علامت استرس محسوب می‌شود که ممکن است موقتی بوده و با از بین ‌رفتن شرایط استرس‌زا، فشارخون طبیعی شود. اما شرایط پرتنش و استرس‌های طولانی‌مدت می‌تواند منجر به بیماری فشارخون بالا به صورت دائمی شود. بر اساس تحقیقات  استرس‌های موقتی به‌ تنهایی سبب بروز این مشکل نمی‌شوند، بلکه داشتن عواملی نظیر سبک زندگی استرس‌زا، کار زیاد، رژیم غذایی ناسالم، خواب نامنظم و مصرف نوشیدنی‌های الکلی همگی می‌توانند باعث بروز فشارخون بالا شود. توجه به سبک زندگی، انجام ورزش و پیروی از یک رژیم غذایی سالم می‌تواند از بروز این مشکل جلوگیری کند.

5- تعریق بیش از حد

هنگامی که بدن با احساساتی مانند هیجان، استرس و اضطراب مواجه می‌شود، غدد عرق فعال می گردد و در پوست به ‌ویژه ناحیه زیربغل، کشاله ران و روی پوست سر شروع به ترشح می‌کند. اگرچه ترشح عرق در گرما و شرایط پرتنش طبیعی است، اما تعریق بیش از حد غیرطبیعی بوده و می‌تواند یک علامت استرس در بدن محسوب شود. همچنین آزمایش‌های علمی نشان می‌دهد که تعریق ناشی از استرس می‌تواند بوی بسیار بدی را در بدن ایجاد کند.

6- گردن و کمردرد مزمن

درد در نواحی گردن و کمر یکی از علائم شایع استرس و فعالیت‌های استرس‌زا است. تحقیقات علمی نشان می‌دهد، افزایش سطح هورمون استرس (کورتیزول) می‌تواند با دردهای مزمن در ارتباط باشد. معمولا استرس‌های طولانی‌مدت ناشی از فشار کاری و مشکلات خانوادگی به شکل تنش و درد عضلانی خود را نشان می‌دهد. اگرچه افزایش سن و آسیب‌های عصبی نیز می‌تواند باعث بروز دردهای مزمن شود، اما استرس و تنش‌های طولانی‌مدت نیز می‌تواند یکی از دلایل ایجاد این مشکل در بدن باشد. معمولا دردهای ناشی از استرس با کاهش شرایط استرس‌زا، مراقبت و یک ورزش صحیح برطرف می‌شود، اما در صورت تشدید دردها به پزشک مراجعه کنید.

7- افزایش ضربان قلب و تنگی نفس

استرس و شرایط پرتنش می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب و حتی تنگی نفس شود. بر اساس آزمایش‌های علمی قرارگرفتن در محیط‌های استرس‌زا، فشارخون و ضربان قلب را به‌شدت افزایش می‌دهد. علاوه بر این تنگی نفس نیز یک علامت استرس در بدن شناخته شده است که همراه با افزایش ضربان قلب به وجود می‌آید. در اثر استرس و اضطراب شدید، ماهیچه‌هایی که به تنفس کمک می‌کنند منقبض می گرددو نفس کشیدن را برای فرد سخت‌تر می‌کند. در این شرایط حفظ آرامش و تمرینات تنفسی می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.

راه‌های درمان خانگی استرس

یکی از بهترین و موثرترین روش‌های درمان استرس و تنش‌های عصبی در خانه، استفاده از گیاهان دارویی و روغن‌های گیاهی است. گیاهان معمولا تاثیرات مخربی مانند داروهای شیمیایی نداشته و به بهبود سلامت بدن کمک می‌کنند.

1- سنبل‌الطیب

در طب سنتی گیاه سنبل‌الطیب به‌عنوان یک داروی آرام‌بخش معرفی گردید که می‌تواند میزان استرس و اضطراب را در افراد کاهش دهد. نوشیدن روزانه یک لیوان دمنوش سنبل‌الطیب علاوه بر کاهش اضطراب و استرس، به درمان بی‌خوابی که به‌عنوان علامت استرس از آن یاد شده است، کمک می‌کند. توجه داشته باشید مصرف بی‌رویه این گیاه می‌تواند سبب خواب‌آلودگی، سردرد و سرگیجه شود لذا در مصرف آن حد مجاز را رعایت نمایید.

2- بابونه

بابونه به‌عنوان یک گیاه آرام‌بخش و ضد اضطراب برای درمان علامت استرس در بدن استفاده می‌شود. فلاونوئیدهای موجود در این گیاه علائم استرس را کاهش داده و مانع از بروز حملات اضطرابی خواهند شد. بدین منظور مصرف روزانه یک تا سه لیوان از دمنوش بابونه به درمان استرس کمک می‌کند.

3- اُمگا 3 مصرف کنید

اُمگا 3 یکی دیگر از عواملی است که باعث کاهش استرس میشود. ماهی‌های آبِ سرد مانند سالمون و روغن های طبیعی مانند روغن کنجد، بهترین منابع اسیدهای چرب و اُمگا 3 هستند. برای مثال یک تکه‌ی تقریبا 180 گرمی از سالمون وحشی گریل‌شده، حاوی 3/75 گرم امگا 3 است. علاوه برا ماهی سالمون و روغن کنجد، ماهی آنچووی، ساردین نیز منابع خوب امگا 3 هستند.

درمان استرس با روغن اسطوخودوس

گیاه اسطوخودوس از گذشته تا به امروز به دلیل عطر و خواص درمانی بی‌نظیرش مورد توجه می باشد. این گیاه و روغن آن برای کاهش علائم استرس و اضطراب بسیار موثر عمل می‌کند. روغن اسطوخودوس یکی از روغن‌های مفید در آروماتراپی (رایحه‌درمانی) است که به‌ منظور درمان اضطراب، بی‌خوابی، خواب آشفته، خستگی، بی‌قراری و استرس استفاده می‌شود. شما هم می‌توانید برای پیشگیری و کاهش نشانه‌های استرس چند قطره از این روغن را با مقداری آب مخلوط کرده و در هوا اسپری کنید.

علاوه بر این برای درمان گرفتگی و تنش‌های عضلانی ناشی از استرس، چند قطره از این روغن را روی ناحیه آسیب‌دیده ریخته و ماساژ دهید. ریختن یک تا دو قطره از اسانس یا روغن اسطوخودوس بر روی بالش نیز به درمان بی‌خوابی و اختلالات خواب کمک می‌کند. توجه داشته باشید که در صورت ابتلا به آسم و بیماری‌های تنفسی از استنشاق اسانس این گیاه خودداری نمایید.

نحوه مصرف:

• قبل خواب درون هر کدام از سوراخ های بینی دو قطره از این روغن را بریزید.

•  قبل از خواب چند قطره از این روغن را به پشت گوشها و پیشانی زده و ماساژ ملایم دهید.

دمنوش چای سبز

تحقیقات علمی نشان می‌دهد که چای سبز یک نوشیدنی آرام‌بخش است که از بروز استرس و اضطراب تا حد زیادی می‌کاهد. این گیاه حاوی اسیدآمینه‌ای به نام تیانین (Theanine) است که به انتقال پیام‌های عصبی در مغز کمک میکند و علامت استرس در بدن مانند تحریک‌پذیری، اضطراب و فشارخون بالا را کاهش می‌دهد. مصرف روزانه یک تا دو لیوان دمنوش چای سبزمی‌تواند مانع از بروز استرس و اضطراب شود.

بادرنجبویه

گیاه ملیس یا بادرنجبویه از جمله گیاهانی است که برای درمان بی‌خوابی، بهبود سلامت دستگاه گوارش و مقابله با استرس بسیار مفید است. مصرف روزانه دو تا سه لیوان بادرنجبویه می‌تواند به افزایش آرامش، بهبود خلق‌وخو، کاهش اضطراب، درمان بی‌قراری و آشفتگی کمک کند.   

کلام آخر

متاسفانه امروزه به دلیل سبک زندگی ناسالم، شاهد افزایش شدید استرس در اغلب افراد حتی در کودکان و نوجوانان هستیم. پس از شناسایی علامت استرس در بدن خود، از یک رژیم غذایی سالم پیروی کرده و روزانه به ورزش‌های منظم مانند پیاده‌روی و یوگا بپردازید. همچنین مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار را محدود کرده و دم‌نوش‌های گیاهی آرام‌بخش را جایگزین آنها کنید. عادت بدخوابی خود را تغییر داده و در طول شبانه‌روز بین 7 تا 8 ساعت بخوابید. رعایت این نکات ساده می‌تواند تا حد زیادی به کاهش استرس و اضطراب شما کمک کند، اما در صورت تداوم علائم استرس و بروز بیماری‌های جدی به پزشک مراجعه کرده و یا از یک روانپزشک کمک بگیرید.